W poniedziałek (23.04.) w waszyngtońskim muzeum Holocaustu prezydent Barack Obama ogłosił przyznanie prezydenckiego medalu wolności pośmiertnie Janowi Karskiemu, słynnemu emisariuszowi Polskiego Państwa Podziemnego. Medal ten jest najwyższym odznaczeniem cywilnym Stanów Zjednoczonych, które otrzymało zaledwie kilku Polaków. Muzeum Historii Polski współuczestniczyło w kampanii na rzecz uhonorowania Karskiego.

Z Polaków do tej pory medal otrzymali Jan Paweł II, Zbigniew Brzeziński, Jan Nowak Jeziorański, Artur Rubinstein, Anna Walentynowicz i Lech Wałęsa.

To wielki dzień dla naszej kampanii!! Decyzja prezydenta Obamy podkreśla wartości, które symbolizuje Karski: solidarność i miłość bliźniego oraz obowiązek przeciwstawienia się złu bez względu na konsekwencje - powiedziała dyrektor kampanii stulecia urodzin Jana Karskiego w Stanach Zjednoczonych Wanda Urbańska.

Kampania powołana została do życia w kwietniu 2011 r. z inicjatywy Muzeum Historii Polski w Warszawie, jako część programu „Jan Karski. Niedokończona Misja” przy wsparciu małej grupy złożonej przez filantropów, szefów organizacji polonijnych i żydowskich oraz byłych studentów Karskiego z Uniwersytetu Georgetown, a także przy wydatnej współpracy konsulatu polskiego w Nowym Jorku.

Jej celem jest zwrócenie uwagi ludzi, szczególnie młodzieży, na historię Jana Karskiego. Znajomość tej historii uzupełnia luki w wiedzy o okupowanej przez hitlerowców Polsce w okresie II wojny na świecie, przeciwdziała antypolskim stereotypom, a przesłanie posiada potencjał inspirowania młodych ludzi. Jak napisał Karski, który często w swoich wypowiedziach szukał odpowiedzi na pytanie, dlaczego wolny świat dopuścił do wymordowania przez hitlerowców Żydów polskich –  „narody i państwa nie mają sumienia, sumienie mają ludzie.”

Karski do końca życia żył w poczuciu, że jego misja powstrzymania Zagłady, kiedy było to można zrobić, zakończyła się porażką (historycy dziś podważają tę tezę) i pomniejszał znaczenie swoich czynów. Od kiedy jednak został „wywołany” przez Claude’a Lanzmanna  jako jeden z czołowych świadków Holocaustu, który przekazał wiadomość o systematycznej eksterminacji całego narodu przywódcom wolnego świata, czuł obowiązek opowiadania swojej historii. Yad Vashem odznaczyła Jana Karskiego medalem Sprawiedliwego w 1982 r., a w 1995 roku Prezydent Lech Wałęsa uhonorował go najwyższym odznaczeniem polskim Orderem Orła Białego.  

Program MHP „ Jan Karski. Niedokończona misja” ma na celu promować postać i dziedzictwo Jana Karskiego w Polsce i na świecie.M.in. zabiega o właściwą obecność historii Jana Karskiego i Polskiego Państwa Podziemnego w muzeach, instytucjach zajmujących się historią drugiej wojny, podręcznikach i programach publicznych. Program o Karskim realizowany przez Muzeum Historii Polski pod patronatem prezydenta Bronisława Komorowskiego razem z kilkoma partnerskimi organizacjami w kraju i zagranicą planuje na rok 2014 międzynarodową konferencję oraz szereg innych działań m.in. wznowienie książki „Tajne Państwo” oraz oparty na znajomości tej książki konkurs na esej. W roku 2011 oddany został do użytku polskich nauczycieli multimedialny pakiet edukacyjny.

W Muzeum Historii Polski trwają m.in. prace nad digitalizacją rozproszonych materiałów dotyczących Karskiego w celu udostępnienia ich w Internecie. W Warszawie powstają bulwar Jana Karskiego oraz pomnik-ławeczka. 

Więcej informacji:

Ewa Wierzyńska

Kierownik Programu Jan Karski. Niedokończona misja

Dział Współpracy z Zagranicą

Muzeum Historii Polski

tel. (+48) 22 211 90 46

tel. kom. (+48) 601 801 470

e-mail ewa.wierzynska@muzhp.pl

www.jankarski.org