Zuletzt bearbeitet 31.03.2015 11.00


Zuletzt bearbeitet 06.04.2014 22.05
Małe miasta, wielka historia: Oświęcim, Mauthausen i Braunau

 

 

 

3.04.2014, godz. 19.00

Instytut Polski, Wiedeń

Tekst i zdjęcia: Beata Dżon

To był bardzo emocjonalny, ważny, krytyczny wieczór w Instytucie Polskim. 
Historia Auschwitz i dzień dzisiejszy Oświęcimia spotkały się z "wczoraj" i "dziś" Braunau, "winnego" jedynie temu, że przyszedł tam na świat i mieszkał do 3. roku życia Adolf Hitler. I z Mauthausen, nazistowskim  obozem koncentracyjnym w Górnej Austrii.

 
Trzy miasta jako punkt wyjścia do spotkania z archeologią "współczesną", odnajdującą, przywracającą pamięć o wydarzeniach XX wieku poprzez prace badaczy na terenach byłych obozów, również tych zapomnianych i zarośniętych lasami... Prace prowadzone są pod wodzą niemieckiej archeolog, prof. dr Claudii Theune-Vogt (obecnie Uniw. Wiedeński), która wiodła arcyciekawy dyskurs na temat wizerunku przestępców wojennych - Niemców i Austriaków w oczach Polaków ( i nie tylko) z moderatorem spotkania, prof. Andreasem Maislingerem z Innsbrucka.

Trzy miasta, dające szanse na spotkanie z historią poprzez działania ochotnicze, jak 22-letniego Austriaka, Dominika Reiterera, który spędził rok pracując na terenie obozu-muzeum Auschwitz.
I wreszcie spojrzenie z polskiego punktu widzenia, mieszkańca Oświęcimia, jednocześnie szefa Centrum Spotkań Młodzieży Oświęcim/Auschwitz, Leszka Szustera.

Do pełni obrazu dołączył swoje doświadczenia austriacki filmowiec, Franz Leopold Schmelzer, pracujący od 6 lat nad dokumentem o dniu dzisiejszym mieszkańców Oświęcimia, kojarzonego w świecie jedynie z Auschwitz...

Te właśnie punkty widzenia, doświadczenia, dyskusja musiały być emocjonalne. I takie były. Poza tym, co ważne i co również zapewnił  moderator, mimo czasem niezbyt wygodnych dla siebie sytuacji - nie było tematów tabu... Trzy pokolenia Polaków, Austriaków "robią porządki" we własnych, rodzinnych i ojczystych historiach, dziwią się innym spojrzeniom, uczą się ich... I wszyscy dzięki temu mamy szanse spokornieć, wobec historii, wobec siebie wzajemnie dziś.

Leszek Szuster przywołał wspomnienie roku 1980, olimpiady w Moskwie, a swoich studiów w Krakowie. Koledzy bawili się setnie, kiedy w mediach pokazywał się plakat z pływalni z przedolimpijskich zawodów pływackich w jego mieście rodzinnym: "Dziś Oświęcim, jutro Moskwa"... On nie rozumiał, dlaczego się śmieją...

Cóż, dla wielu Oświęcim znaczy najpierw "Auschwitz", Mauthasen - wyłącznie obóz, a Braunau - jedynie miejsce narodzin potwora XX wieku.

Tam przecież jednak żyją ludzie i próbują jakoś niezawinioną przez siebie historię pogodzić z rzeczywistością i prawem do życia .

To było bardzo ważne spotkanie w Instytucie Polskim.

Beata Dżon

Nazwę „Oświęcim” kojarzymy przede wszystkim z obozem koncentracyjnym Auschwitz, który Niemcy prowadzili w czasie drugiej wojny światowej na zachód od Oświęcimia (po niemiecku: Auschwitz). Równocześnie mamy do czynienia z malowniczym miasteczkiem w południowej Polsce z 40 tysiącami mieszkańców, którzy żyją jakby w cieniu tego miejsca pamięci. Szukając hasła „Mauthausen” w internecie, jako pierwszą znajdziemy informację o miejscu pamięci obozu koncentracyjnego o tej samej nazwie. Natomiast w Braunau nad rzeką Inn znajduje się dom, w którym urodził się Adolf Hitler – do dziś budynek wywołuje publiczne kontrowersje, chociażby w związku ze sposobem jego użytkowania.

Bliskość takich miejsc pamięci oraz sława nazw miejscowości stawia ich mieszkańców przed specyficznymi problemami w życiu codziennym. Zwracają oni uwagę na to, że ślady, też te fizyczne, przeszłości związanej z narodowym socjalizmem, holocaustem i drugą wojną światową w Europie do dziś nie zatarły się, że ciągle budzą zainteresowanie i otwierają kolejne pytania.

Wprowadzenie:
Univ.-Prof. Dr. Claudia Theune-Vogt, Dyrektor Instytutu Prehistorii i Archeologii Historycznej, Dziekan Wydziału Historyczno-Kulturoznawczego Uniwersytetu Wiedeńskiego (strona internetowa)

Moderacja:
Prof. Andreas Maislinger, Dyrektor Austriackiej Służby Zagranicznej (Wikipedia, strona internetowa)

Goście:
Dr Erwin Buchinger, austriacki polityk, Minister Polityki Społecznej w latach 2007-2008, obecnie Rzecznik Niepełnosprawnych. Urodzony w Mauthausen.
Dominik Reiterer, pełnił służbę zastępczą, tzw. Gedenkdienst, w Oświęcimiu/Auschwitz
Franz Leopold Schmelzer, austriacki dokumentalista
Leszek Szuster, Dyrektor Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu/Auschwitz.Adres: Instytut Polski, Am Gestade 7, 1010 Wiedeń
Wstęp/bilety: Wstęp wolny, konieczna rezerwacja miejsc, Tel. 01/533 89 61

Partnerzy:
Verein Österreichischer Auslandsdienst

Internationale Jugendbegegnungsstätte (IJBS) in Oświęcim/Auschwitz

Institut für Urgeschichte und Historische Archäologie

/źródło: strona internetowa Instytutu Polskiego w Wiedniu/

Kontakt



Zuletzt bearbeitet 10.10.2013 13.50
Linki