Dziś drugi dzień Świąt Wielkanocnych. W Kościele katolickim kontynuacja święta zmartwychwstania Chrystusa, ale znany powszechnie jako śmigus-dyngus albo lany poniedziałek. Pogoda nie będzie jednak sprzyjać zabawie. Według zapowiedzi pogodnie będzie jedynie na wschodzie kraju.

W tradycji ludowej śmigus-dyngus oznaczał kiedyś dwa odrębne zwyczaje - śmigus oznaczał smaganie rózgami po nogach i udach, zaś dyngus - oblewanie wodą i zbieranie datków stanowiących wielkanocny "okup".

Dwa dni wodnej tradycji

W wielu krajach, także w Polsce, przez długi czas - do XVII wieku - świętowano Wielkanoc przez trzy dni. Dyngus trwał dwa dni. W poniedziałek wielkanocny panowie oblewali wodą panie, a we wtorek wielkanocny, zwany trzecim świętem wielkanocnym - panie oblewały panów.

W miastach korzystano ze śmigusa-dyngusa bardzo skromnie, spryskując panny najwyżej wodą różaną. Na wsiach w ruch szły wiadra i kubły. Przemoczone ubranie i mokre włosy świadczyły o powodzeniu panny.

Inne zwyczaje to np. procesje, dziady śmigustne czy krakowski Emaus.

Geneza i Historia

 Same Święta Wielkanocne związane są z ukrzyżowaniem i Zmartwychwstaniem Jezusa lecz większość zwyczajów tego okresu Kościół Katolicki przejął z pogańskich tradycji związanych z przywitaniem wiosny i budzeniem się przyrody do życia. I tak, polewanie się wodą i smaganie rózgami wydają się naturalnymi 'odruchami' związanymi z pozimowym oczyszczeniem i rozbudzeniem. Jak podaje wikipedia.pl pierwsze wzmianki o zwyczajach lanego poniedziałku pochodzą dopiero z XV w., są to przestrogi kościelne dotyczące kultywowania pogańskich obyczajów oblewania się wodą, dawania podarków itp., co pozwala wnioskować, że zwyczaje te są dużo starsze.

 Na stronach wikipedii można także znaleźć informację, że samo słowo Śmingus czy Śmigus pochodzi od niemieckiego Schmerckostern co oznacza Wielkanocne smaganie

Ciekawostki

 Jeszcze klika lat temu niepisaną zasadą było, że na rynku Starego Miasta w Warszawie ( a i w innych miastach prawdopodobnie też ) do południa policja i służby miejskie przymykały oko na oblewanie wodą przechodniów, potem odbierano wszelkie wiaderka i inne 'narzędzia do polewania'. Jak będzie w tym roku - zobaczymy.