„Halka” Stanisława Moniuszki uważana jest za pierwszą operę narodową. Po premierze w Teatrze Wielkim w 1858 roku od razu uznano ja za arcydzieło.

Moniuszko zaczął komponować „Halkę” w Wilnie w 1846 roku, do libretta poety Włodzimierza Wolskiego, autora poematu „Halszka”. Akcja ma miejsce na Podhalu pod koniec XVIII wieku. Halka to wiejska dziewczyna, która zostaje uwiedziona przez majętnego panicza Janusza. Zachodzi w ciążę…

Jednak Janusz porzuca młodą dziewczynę aby ożenić się ze szlachcianką, która pochodzi z tej samej warstwy społecznej. Zrozpaczona Halka przybywa na ich ślub z zamiarem podpalenia kościoła, jednak nie jest do tego zdolna. W przydrożnej kapliczce zostawia swoje małe dziecko, a następnie popełnia samobójstwo, rzucając się do rzeki.

„Halka” była wystawiana w niemal wszystkich dużych teatrach w kraju, była też prezentowana za granicą. Doceniono ją za bardzo wyrazista wymowę społeczną: główna bohaterka pochodzi z warstwy chłopskiej – motyw wyrządzonej jej krzywdy wywoływał dyskusje wśród widzów.

Jestem pełna podziwu dla Sabiny Zapiór, która odważyła się zmierzyć z ikoną, legendą tej opery dysponując tak niewielkimi środkami, jakie dostępne są na projekty polonijne. Zmobilizowała jednocześnie do udziału w przedstawieniu artystów z Polski, co nadało nowego powiewu na emigracyjnej scenie. Nowe twarze, nieosłuchane głosy, inna jakość i świeżość… kawał dobrej roboty.

Ogromną radość sprawiła mi, wręcz masowo przybyła publiczność, która przyprowadzając swoje pociechy, właśnie przy pomocy muzyki, oswaja najmłodsze pokolenie do aktywnego odbioru polskiej kultury, tu: trudnej sztuki operowej.

Sabina Zapiór, zaraz na początku wyjaśniła okoliczności powstania dzieła Moniuszki. Nawiązała do ówczesnej sytuacji naszej Ojczyzny i obchodzącej aktualnie 100 rocznicy odzyskania niepodległości. W trakcie przedstawienia, w sposób przystępny wygłaszała komentarze, wiążące akcję i jednocześnie tłumaczące jej przebieg.   Artystka wystąpiła w roli Halki, gdzie po raz kolejny wykazała się znakomitym i dynamicznym kunsztem aktorskim, nie mówiąc o nieprzeciętnym głosie.

Towarzyszący Sabinie artyści na długo zapiszą się w naszej pamięci też ze względu na zaprezentowane kreacje i wspaniałe głosy. W roli Jontka wystąpił Tomasz Tracz – tenor z Wrocławia, partię Janusza zaśpiewał Łukasz Motkowicz – baryton, związany z Teatrem Wielkim w Łodzi, stolnik to rola dla Leszka Solarskiego – bas, a śpiewak kształcił głos w Krakowie m.in. u prof. Heleny Łazarskiej, zaś w Zofię  przeistoczyła się Anna Lach – mezzosopran, aktualnie występująca w wiedeńskiej Volksoper.

Wielkie brawa dla Artystów i… duży niesmak, że na to duże, patriotyczne w przesłaniu  przedsięwzięcie, zabrakło licznej ekipie polskich dyplomatów czasu. Nie przybył ani jeden przedstawiciel ambasady RP w Austrii.

Jadwiga Hafner

Foto: Jadwiga Hafner